Rabbijn Shimon Evers
Sjemot/Exodus 35:1-40:38
Sjabbat sjalom
Op sjabbat wensen we elkaar sjabbat sjalom. Een term die al dusdanig ingeburgerd is, dat we ternauwernood nog stilstaan bij de betekenis: ‘een vredige sjabbat.’ Opmerkelijk dat de sjabbat kennelijk een aansporing nodig heeft om deze dag ‘vredig’ door te brengen.
39 hoofdwerkzaamheden
De gecombineerde parasja van deze week gaat over de uitvoering van de bouw van het Misjkan, het heiligdom in de woestijn. Voorafgaande aan de opdracht van Mosje tot het volk, heeft hij ze gewaarschuwd om zich strikt aan de regels van sjabbat te houden. Het zou toch kunnen, dat het joodse volk de bouw van het Misjkan zo belangrijk vond, dat ze in hun enthousiasme misschien de regels van sjabbat zouden overtreden. Daarom heeft Mosjé ze gewaarschuwd.
Deze waarschuwing van Mosje heeft een enorme impact gehad op de voorschriften van de sjabbat. Op één verbod na staat er nergens in de Torah wat er wel of niet mag op de sjabbat. We leiden dit af van de bouw van het Misjkan. Aangezien de bouw van het Misjkan niet op sjabbat mag, zijn kennelijk de handelingen die nodig zijn voor de bouw ‘verboden handelingen’ op sjabbat. Zo komen we tot een lijst van 39 ‘hoofdwerkzaamheden’ die op sjabbat niet mogen. Van die hoofdwerkzaamheden zijn weer allerlei andere dingen afgeleid die op sjabbat niet mogen. Bovendien hebben onze geleerden ook nog een aantal zaken ingesteld om te voorkomen dat iemand per ongeluk de fout ingaat op sjabbat. Al met al een heel stelsel van voorschriften, waar dikke boeken over geschreven zijn en over geschreven worden. Nieuwe ontwikkelingen worden getoetst aan de principes van sjabbat om te bepalen of ze geoorloofd zijn.
Maak geen vuur in al jullie woonplaatsen op de sjabbatdag
Het enige verbod dat expliciet in de Torah staat is het verbod om op sjabbat actief vuur te maken. Volgens vele meningen is dit ook de reden waarom actief gebruik van elektriciteit op sjabbat niet geoorloofd is. (Een onderwerp, dat veel te gecompliceerd is om in het kader van dit artikeltje uit te leggen). Naast de letterlijke betekenis van dit verbod op ‘vuur maken’ is er ook een overdrachtelijke betekenis. Gedurende de sjabbatdag heeft men veel meer tijd om met elkaar door te brengen en tegelijkertijd zijn er ook beperkingen. Dit kan weleens tot ongewenste situaties leiden, het ‘vuurtje van conflict’ wordt misschien aangewakkerd op sjabbat. Vandaar de waarschuwing van de Torah om dit vuur niet te laten branden op sjabbat. En wellicht ook daarom de goede wens van ‘sjabbat sjalom’, een vredige sjabbat. Voor alle helderheid, ook door de week zijn conflicten ongewenst, maar dan zitten we wat minder op elkaar en zijn er wat meer ‘escapes’.
Verdraagzaamheid
Bijna alle bovengenoemde verboden werkzaamheden hebben iets te maken met creëren. Aangezien de sjabbat verwijst naar de zevende dag van de Schepping, de dag waarop het creatie-proces tot voltooiing kwam, is er een ‘stop’ op creëren. Er is één verboden handeling waarbij het veel minder duidelijk is dat er sprake is van ‘creëren’; het zogenaamde ‘draagverbod’, eigenlijk veel beter vertaald met ‘verplaatsverbod’. Het is op sjabbat niet toegestaan om iets van privéterrein mee te nemen naar openbaar terrein en vice versa. Ook is het verboden om op openbaar terrein iets te ‘dragen’ dat niet behoort tot kleding of sieraden. Ook dit is een uitgebreid onderwerp, dat veel meer toelichting vereist.
Een eroev
Het is mogelijk om van een openbaar terrein een groot privéterrein te maken. Dit heet een eroev. Eroev betekent vermenging, en de gedachte hierachter is de dat we van alle bewoners van een gebied één grote familie maken. Dit doen we door twee zaken: door een gemeenschappelijke maaltijd voor iedereen op een centrale plaats te leggen én door het gebied te omheinen. Dit laatste punt is voer voor specialisten, aangezien het zeer gecompliceerd is om een goede omheining rond een stad of stadsdeel te maken. Soms leidt dit tot controverses binnen een joodse gemeente, waarbij sommigen wél dragen en sommigen níet dragen. Bij dezen de oproep om vooral de ‘verdraagzaamheid’ te koesteren en ervoor te zorgen dat iedereen kan genieten van een sjabbat sjalom.
Sjabbat sjalom
Op sjabbat wensen we elkaar sjabbat sjalom. Een term die al dusdanig ingeburgerd is, dat we ternauwernood nog stilstaan bij de betekenis: ‘een vredige sjabbat.’ Opmerkelijk dat de sjabbat kennelijk een aansporing nodig heeft om deze dag ‘vredig’ door te brengen.
39 hoofdwerkzaamheden
De gecombineerde parasja van deze week gaat over de uitvoering van de bouw van het Misjkan, het heiligdom in de woestijn. Voorafgaande aan de opdracht van Mosje tot het volk, heeft hij ze gewaarschuwd om zich strikt aan de regels van sjabbat te houden. Het zou toch kunnen, dat het joodse volk de bouw van het Misjkan zo belangrijk vond, dat ze in hun enthousiasme misschien de regels van sjabbat zouden overtreden. Daarom heeft Mosjé ze gewaarschuwd.
Deze waarschuwing van Mosje heeft een enorme impact gehad op de voorschriften van de sjabbat. Op één verbod na staat er nergens in de Torah wat er wel of niet mag op de sjabbat. We leiden dit af van de bouw van het Misjkan. Aangezien de bouw van het Misjkan niet op sjabbat mag, zijn kennelijk de handelingen die nodig zijn voor de bouw ‘verboden handelingen’ op sjabbat. Zo komen we tot een lijst van 39 ‘hoofdwerkzaamheden’ die op sjabbat niet mogen. Van die hoofdwerkzaamheden zijn weer allerlei andere dingen afgeleid die op sjabbat niet mogen. Bovendien hebben onze geleerden ook nog een aantal zaken ingesteld om te voorkomen dat iemand per ongeluk de fout ingaat op sjabbat. Al met al een heel stelsel van voorschriften, waar dikke boeken over geschreven zijn en over geschreven worden. Nieuwe ontwikkelingen worden getoetst aan de principes van sjabbat om te bepalen of ze geoorloofd zijn.
Maak geen vuur in al jullie woonplaatsen op de sjabbatdag
Het enige verbod dat expliciet in de Torah staat is het verbod om op sjabbat actief vuur te maken. Volgens vele meningen is dit ook de reden waarom actief gebruik van elektriciteit op sjabbat niet geoorloofd is. (Een onderwerp, dat veel te gecompliceerd is om in het kader van dit artikeltje uit te leggen). Naast de letterlijke betekenis van dit verbod op ‘vuur maken’ is er ook een overdrachtelijke betekenis. Gedurende de sjabbatdag heeft men veel meer tijd om met elkaar door te brengen en tegelijkertijd zijn er ook beperkingen. Dit kan weleens tot ongewenste situaties leiden, het ‘vuurtje van conflict’ wordt misschien aangewakkerd op sjabbat. Vandaar de waarschuwing van de Torah om dit vuur niet te laten branden op sjabbat. En wellicht ook daarom de goede wens van ‘sjabbat sjalom’, een vredige sjabbat. Voor alle helderheid, ook door de week zijn conflicten ongewenst, maar dan zitten we wat minder op elkaar en zijn er wat meer ‘escapes’.
Verdraagzaamheid
Bijna alle bovengenoemde verboden werkzaamheden hebben iets te maken met creëren. Aangezien de sjabbat verwijst naar de zevende dag van de Schepping, de dag waarop het creatie-proces tot voltooiing kwam, is er een ‘stop’ op creëren. Er is één verboden handeling waarbij het veel minder duidelijk is dat er sprake is van ‘creëren’; het zogenaamde ‘draagverbod’, eigenlijk veel beter vertaald met ‘verplaatsverbod’. Het is op sjabbat niet toegestaan om iets van privéterrein mee te nemen naar openbaar terrein en vice versa. Ook is het verboden om op openbaar terrein iets te ‘dragen’ dat niet behoort tot kleding of sieraden. Ook dit is een uitgebreid onderwerp, dat veel meer toelichting vereist.
Een eroev
Het is mogelijk om van een openbaar terrein een groot privéterrein te maken. Dit heet een eroev. Eroev betekent vermenging, en de gedachte hierachter is de dat we van alle bewoners van een gebied één grote familie maken. Dit doen we door twee zaken: door een gemeenschappelijke maaltijd voor iedereen op een centrale plaats te leggen én door het gebeid te omheinen. Dit laatste punt is voer voor specialisten, aangezien het zeer gecompliceerd is om een goede omheining rond een stad of stadsdeel te maken. Soms leidt dit tot controverses binnen een joodse gemeente, waarbij sommigen wél dragen en sommigen níet dragen. Bij dezen de oproep om vooral de ‘verdraagzaamheid’ te koesteren en ervoor te zorgen dat iedereen kan genieten van een sjabbat sjalom.
Sjabbat sjalom
Op sjabbat wensen we elkaar sjabbat sjalom. Een term die al dusdanig ingeburgerd is, dat we ternauwernood nog stilstaan bij de betekenis: ‘een vredige sjabbat.’ Opmerkelijk dat de sjabbat kennelijk een aansporing nodig heeft om deze dag ‘vredig’ door te brengen.
39 hoofdwerkzaamheden
De gecombineerde parasja van deze week gaat over de uitvoering van de bouw van het Misjkan, het heiligdom in de woestijn. Voorafgaande aan de opdracht van Mosje tot het volk, heeft hij ze gewaarschuwd om zich strikt aan de regels van sjabbat te houden. Het zou toch kunnen, dat het joodse volk de bouw van het Misjkan zo belangrijk vond, dat ze in hun enthousiasme misschien de regels van sjabbat zouden overtreden. Daarom heeft Mosjé ze gewaarschuwd.
Deze waarschuwing van Mosje heeft een enorme impact gehad op de voorschriften van de sjabbat. Op één verbod na staat er nergens in de Torah wat er wel of niet mag op de sjabbat. We leiden dit af van de bouw van het Misjkan. Aangezien de bouw van het Misjkan niet op sjabbat mag, zijn kennelijk de handelingen die nodig zijn voor de bouw ‘verboden handelingen’ op sjabbat. Zo komen we tot een lijst van 39 ‘hoofdwerkzaamheden’ die op sjabbat niet mogen. Van die hoofdwerkzaamheden zijn weer allerlei andere dingen afgeleid die op sjabbat niet mogen. Bovendien hebben onze geleerden ook nog een aantal zaken ingesteld om te voorkomen dat iemand per ongeluk de fout ingaat op sjabbat. Al met al een heel stelsel van voorschriften, waar dikke boeken over geschreven zijn en over geschreven worden. Nieuwe ontwikkelingen worden getoetst aan de principes van sjabbat om te bepalen of ze geoorloofd zijn.
Maak geen vuur in al jullie woonplaatsen op de sjabbatdag
Het enige verbod dat expliciet in de Torah staat is het verbod om op sjabbat actief vuur te maken. Volgens vele meningen is dit ook de reden waarom actief gebruik van elektriciteit op sjabbat niet geoorloofd is. (Een onderwerp, dat veel te gecompliceerd is om in het kader van dit artikeltje uit te leggen). Naast de letterlijke betekenis van dit verbod op ‘vuur maken’ is er ook een overdrachtelijke betekenis. Gedurende de sjabbatdag heeft men veel meer tijd om met elkaar door te brengen en tegelijkertijd zijn er ook beperkingen. Dit kan weleens tot ongewenste situaties leiden, het ‘vuurtje van conflict’ wordt misschien aangewakkerd op sjabbat. Vandaar de waarschuwing van de Torah om dit vuur niet te laten branden op sjabbat. En wellicht ook daarom de goede wens van ‘sjabbat sjalom’, een vredige sjabbat. Voor alle helderheid, ook door de week zijn conflicten ongewenst, maar dan zitten we wat minder op elkaar en zijn er wat meer ‘escapes’.
Verdraagzaamheid
Bijna alle bovengenoemde verboden werkzaamheden hebben iets te maken met creëren. Aangezien de sjabbat verwijst naar de zevende dag van de Schepping, de dag waarop het creatie-proces tot voltooiing kwam, is er een ‘stop’ op creëren. Er is één verboden handeling waarbij het veel minder duidelijk is dat er sprake is van ‘creëren’; het zogenaamde ‘draagverbod’, eigenlijk veel beter vertaald met ‘verplaatsverbod’. Het is op sjabbat niet toegestaan om iets van privéterrein mee te nemen naar openbaar terrein en vice versa. Ook is het verboden om op openbaar terrein iets te ‘dragen’ dat niet behoort tot kleding of sieraden. Ook dit is een uitgebreid onderwerp, dat veel meer toelichting vereist.
Een eroev
Het is mogelijk om van een openbaar terrein een groot privéterrein te maken. Dit heet een eroev. Eroev betekent vermenging, en de gedachte hierachter is de dat we van alle bewoners van een gebied één grote familie maken. Dit doen we door twee zaken: door een gemeenschappelijke maaltijd voor iedereen op een centrale plaats te leggen én door het gebeid te omheinen. Dit laatste punt is voer voor specialisten, aangezien het zeer gecompliceerd is om een goede omheining rond een stad of stadsdeel te maken. Soms leidt dit tot controverses binnen een joodse gemeente, waarbij sommigen wél dragen en sommigen níet dragen. Bij dezen de oproep om vooral de ‘verdraagzaamheid’ te koesteren en ervoor te zorgen dat iedereen kan genieten van een sjabbat sjalom.
Reacties zijn uitgeschakeld voor deze post.