Op het gebied van Joodse cultuur en geschiedenis is er een woordenboekje van het Nederlandse Jiddisch (Resten van een Taal). Ook de boeken van NIK-rabbijn R. Evers over onder meer liefdadigheid (Tsedaka), rouwverwerking (Geen bloemen wel bezoek), regels rond sjemitta, besnijdenis, medische kwesties (uitverkoren voor het leven) vindt u bij de boekenafdeling van het NIK.
Hoi ik lees Ivriet, lesmethode voor kinderen om Ivrit te leren. € 24,– per set van twee delen.
Hoi ik schrijf Ivrit, werkboekje € 7,50
Ktav Kol, leer modern Hebreeuws / Ivrit. Een datastick met lesboekjes – € 65,–
Het Begin, lessen Klassiek Hebreeuws – verkrijgbaar in drie sets van ieder vijf lessen. Per set – € 25,–
Megillat Ester € 14,95
Kindermegilla € 14,95
Fonetische haggada (steeds vanaf maart van ieder jaar verkrijgbaar) € 9,50
Bestellen
U kunt boeken rechtstreeks (via deze site – zie de Winkel van WIZO bestellen of via de boekhandel.
Bekijk HIER een tot A5-formaat verkleinde synopsis.
NIK-voorzitter Jaap Hartog:
Dit is een bijzondere gebeurtenis wanneer men bedenkt dat de huidige sidoer Aresjet Sefatajiem / Siach Jitschak, met de vertaling van Jitschak Dasberg, de voortzetting is van een sidoer van voor de oorlog.
Doel van de publicatie van deze Siddoer is om – vooral op de jongere – gebruiker de sfeer van sjabbat over te brengen; zowel in sjoel als thuis bij de sjabbatmaaltijden.
De nieuwe sidoer is een uitgave van het NIK en een van de activiteiten in het kader van het 200-jarig bestaan dat in 2014 valt.
NIK-secretaris Ruben Vis:
We zijn het project gestart om jeugd en jongeren die zich minder goed thuis voelen en minder goed thuis weten in sjoel meer te betrekken bij de dienst. Maar gaandeweg de ontwikkeling van het boek bleek dat ook bij niet-jeugd/jongeren behoefte bestaat aan deze laagdrempelige sidoer.
De nieuwe sidoer streeft er niet slechts naar de gebruiker de dienst te kunnen laten volgen, maar vooral de gebruiker actief deel te laten nemen aan de sjoeldienst. Om dat te bereiken is besloten alle gebeden ook in het fonetisch af te drukken. Daarmee twee keer zoveel bladruimte innemend als alleen een Hebreeuwse sidoer en daarom is gekozen om de vertaling beperkt op te nemen.
De beperkte vertaling dient nu ter ondersteuning; opdat de gebruiker een indruk krijgt van waar het over gaat, in plaats van een zin voor zin vertaling zoals Dasberg heeft gedaan. Wie toch de vertaling wil lezen, kan terecht bij de bestaande Dasberg sidoer waarvan het corresponderend paginanummer in de nieuwe sidoer onder aan iedere bladzijde is opgenomen, met een D voor het paginanummer.
Henny van het Hoofd is redacteur en auteur van de nieuwe Sjabbatsidoer, zij is bij het NIK verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het onderwijsmateriaal.
Geloof het of niet, een sjoeldienst is veel minder ingewikkeld dan op het eerste gezicht lijkt. Veel sjoelbezoekers gaven aan behoefte te hebben aan een sidoer die het gemakkelijker maakt de dienst te volgen. In de Sjabbatsidoer is rekening gehouden met deze wensen.
Jongeren, gevraagd naar hun wensen voor deze Sjabbatsidoer, maakten juist veel opmerkingen over structuur. Sommigen vergeleken de sjoeldienst zelfs met een doolhof, waarin je al gauw de weg kwijt raakt. Het transparant maken van de structuur aan de hand van schema’s en een duidelijk onderscheid tussen de verschillende onderdelen van de dienst werden door vrijwel iedereen genoemd.
Daarnaast was er veel vraag naar praktische tips: wat gebeurt er en waarom; wat wordt er van mij verwacht? Waar gaat de chazan weer hardop verder en welke gedeelten zingt iedereen samen?
Al gauw bleek dat dit ‘verlanglijstje’ niet aan leeftijd gebonden was.
Bijzonderheden
De nieuwe Sjabbatsidoer kent veel unieke bijzonderheden, waarvan we er graag een aantal noemen:
– Functioneel kleurgebruik. Ieder gebedsonderdeel (Kabbalat Sjabbat; Arvit; Sjachariet, …) heeft een andere kleurbalk boven aan de pagina. Ons gebed stijgt op naar de hemel. De kleur varieert mee met de kleur van de hemel; ’s ochtends stralend blauw, ’s avonds donker.
– Ieder gebedsonderdeel heeft in de kantlijn een aanduiding of men moet staan of kan zitten in de vorm van een staand of zittend, buigend of lopend icoontje.
– In een oogopslag is zichtbaar waar de gemeente samen hardop oort
– Waar de chazan hardop verdergaat is gemarkeerd.
– Ieder gebedsonderdeel wordt met een 1-bladzijde lange inleiding geïntroduceerd. Waarbij vooral uitleg wordt gegeven over wat je als sjoelbezoeker in dat deel van de dienst waarneemt.
– Alles wat niet wekelijks wordt gezegd op sjabbat is naar achterin verplaatst. Daar zijn bijlagen voor Halleel, Rosj Chodesj, Sjabbat Sjoeva en Sjabbat Chanoeka opgenomen. Ieder weer met een eigen karakteristieke kleur. En zijn deze teksten gezegd, dan wordt duidelijk aangegeven waar verder te gaan.
– Iedere instructie staat in een omkaderd tekstblok. Iedere uitleg en achtergrond staat in een gekleurd tekstblok.
– De kidoesj van vrijdagavond en sjabbatochtend … op 2 tegenover elkaar liggende pagina’s. Omslaan met een kidoesjbeker in de hand behoort nu echt tot het verleden.
– Wat op sjabbat thuis gebeurt hebben we in een apart boekje gezet, dat samen met de Sjabbatsidoer visueel ook een set vormt. In Sjabbat Thuis staan kaarsen aansteken, kinderen bensjen, kidoesj, motsie maken, havdala, zemirot om op sjabbat aan tafel te zingen, … en het bensjen. Ook in dit deel functioneel kleurgebruik, icoontjes, instructies in omkaderde tekstblokken, uitleg in gekleurde blokken, … .
De prijs; de aanschaf
Koop nu de nieuwe Sjabbatsidoer bij WIZO Giftshop en wees de eerste om er uit mee te doen met de sjoeldienst. En natuurlijk ook voor thuis bij de vrijdagavond en sjabbat maaltijden.
Hoe ziet het dagelijkse Joodse leven er uit?
Op die vraag geeft Van Jom tot Jom antwoord. Jom betekent ‘dag’. Van Jom tot Jom, van dag tot dag, neemt je mee door het joodse jaar.
Helemaal nieuw is Van Jom tot Jom niet. De titel verraadt dit eigenlijk al. Het is een bewerking van het boek Jom Jom, dat is samengesteld uit de schriftelijke lessen die de Rotterdamse huisarts en kehilla-bestuurder David Hausdorff z.l. kort na de oorlog ontwikkelde. Jom Jom is binnen het joodse onderwijs een klassieker, waar meerdere generaties joodse jeugd uit leerden en mee zijn opgegroeid.
Nu is het boek in een geheel herziene versie verschenen. Met de taal van deze tijd, in een uitvoering van deze tijd. Tal van mooie foto’s en illustraties maken het lezen van dit boekeen groot plezier. Nog altijd even leerzaam en warm, maar tevens een feest van herkenning voor iedereen die dit boek ter hand neemt.
Voor een impressie van het boek klikt u HIER .
Om te bestellen klikt u HIER.
is het tweede deel van de Misjna, de Mondelinge Leer, die met de woorden van de Tora – de Schriftelijke Leer – een overbrekelijke band vormt.
De uitgave met vertaling en commentaar van de hand van Maggied S. Hammelburg handelt over zaken die relatief dicht bij het dagelijks leven staan: sjabbat en jomtov. Hierdoor kent dit deel van de Misjna een grote toegankelijkheid voor het grote publiek.
Prijs € 32,00 excl. portokosten
Bestel HIER de Seder Mo’eed online.
Andere delen van de ‘Misjna van Hammelburg’ die bij het NIK verkrijgbaar zijn:
-Misjna Seder Nasjiem € 32
-Misjna Baba Kamma / Misjna Baba Metsiea – € 20
Kijk voor meer informatie op http://giftshop.wizo.nl/ (zoeken op trefwoord Misjna)
is de neerslag van eeuwenoude discussies over de Joodse levenswandel. Na de Tora en de gebedenboeken is de Kitsoer het meest herdrukte Joodse boek. Het is in vele talen vertaald. Nu eindelijk wordt het ook in het Nederlands uitgegeven.
De auteur verstond de kunst van het weglaten en kon ingewikkelde onderwerpen zodanig formuleren dat het gemakkelijk te begrijpen is voor iedereen. De doelgroep is dan ook zeer breed, voor beginners een praktische handleiding, voor gevorderden een basis voor verder onderzoek en niet praktizerenden vinden hier antwoorden bij incidentele aanraking met het Jodendom. Hiermee zal begrip worden gekweekt voor de Joodse gebruiken bij de periferie en zelfs daarbuiten.
Kijk HIER voor een hoofdstuk uit de Nederlandse Kitsoer.
Om te bestellen klik HIER.
Choemasj Rasjie met vertaling en commentaar in 5 fraaie kunstlederen banden – € 86,–
Gebedenboeken Machzor voor Rosj Hasjana (€ 26) en voor Jom Kippoer (€40). Alle gebedenboeken voor de feestdagen (ook Soekot, Pesach, Sjavoe’ot er bij): 125,–.
Chazzan Hans Bloemendal heeft op acht CD’s de Amsterdamse chazzanoet-traditie voor het gehele jaar opgenomen. Dit historisch educatieve project is door het NIK tot stand gebracht met het doel de Nederlandse noesach hatefilla (gebedstraditie) vast te leggen opdat het voor het nageslacht bewaard zou blijven en opdat jongere generaties aan de hand van deze collectie CD’s en een boek met de bladmuziek van de eerste CD, zich in deze traditie kunnen bekwamen en er voortzetting aan kunnen geven.
In feite al sinds de jaren ’50, nu zo’n halve eeuw geleden, realiseerde men zich dat het aloude Amsterdamse chazzanoet verloren dreigde te gaan doordat er nog maar weinigen waren die het kenden en hanteerden en doordat er nauwelijks sprake was van een structurele overdracht van de kennis er van. Het was duidelijk dat één ‘stem’ voor de vastlegging er van in aanmerking zou komen; die van Hans Bloemendal, de oppervoorzanger van de Nederlands Israëlietische Hoofdsynagoge in Amsterdam. De eerste poging de traditie vast te leggen heeft geresulteerd in de grammofoonplaat Sjabbat in Amsterdam waarop Bloemendal een aantal melodieën uit de Vrijdagavonddienst en Sjabbatochtenddienst met koor ten gehore brengt zoals deze voor de oorlog in de Amsterdamse synagogen, met name de Grote en Nieuwe Sjoel, hebben geklonken. Die plaat werd nog door een particulier gefinancierd die het grote belang van de vastlegging van het Amsterdamse chazzanoet onderkende. Later volgden bij het platenlabel van Philips diverse andere grammofoonplaten waarop Bloemendal het vooroorlogs chazzanoet, eigen, inmiddels de Amsterdamse sjoelbezoeker vertrouwde, melodieën en enkele melodieën die ook elders bekendheid genieten, heeft vastgelegd. Zijn toenmalige platenmaatschappij Philips was voor zo ver bekend de eerste ter wereld die eind jaren ’80 chazzanoet op cd uitbracht met een selectie uit zijn eerdere platen. Inmiddels zijn alle nummers van Bloemendal’s eerdere langspeelplaten op drie cd’s uitgebracht. Daarnaast bracht het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap in samenwerking met zijn platenmaatschappij Universal (als opvolger van Philips) het ‘bensjen van Bloemendal’ uit op een cd-single.
Hoewel het NIK uiteraard een landelijke organisatie is en een breder dan Amsterdams belang aan de chazzanoettraditie hecht, is toch gekozen voor dit project. Daartoe spelen twee factoren een rol. Allereerst staat het Amsterdamse chazzanoet voor een belangrijk deel synoniem aan Nederlands chazzanoet. Voor een belangrijk deel en niet geheel, omdat ook buiten Amsterdam zich chazzanoettradities hebben ontwikkeld. De vervaardiging door het NIK van de dubbel-cd Ahawat Olam met chazzanoet dat ten gehore werd gebracht in onder meer Groningen, Rotterdam, Arnhem, Apeldoorn en Enschede getuigt hier van.
Voorts geldt dat geen ander dan de Amsterdamse oppervoorzanger Bloemendal in aanmerking zou zijn gekomen op zo’n professionele en uitvoerige wijze de chazzanoettraditie vast te leggen, waarmee onmiddellijk gekozen werd voor de primair Amsterdamse invalshoek.
De totstandkoming van dit project is de verdienste van chazzan Bloemendal en van Abraham Schuster die hem hierbij op intensieve wijze heeft begeleid en geassisteerd. Onze dank gaat uit naar de heer Theo Roos, directeur van Universal music, voor het mogelijk maken dat op cd 8 diverse eerder onder haar label uitgebrachte stukken die in het kader van dit project passend zijn, konden worden opgenomen.
Schaf de complete set aan op datastick voor E 20,– via http://giftshop.wizo.nl
Met het uitbrengen van de dubbel-CD Ahawat Olam heeft het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap een belangrijke collectie Nederlands chazzanoet vastgelegd en toegankelijk gemaakt zodat het door huidige en toekomstige chazzaniem (opnieuw) ten gehore zal worden gebracht en een bijdrage kan vormen voor de voortdurende liefde voor het Nederlandse chazzanoet. Die traditie is be’ahawat olam – met voortdurende liefde doorgegeven, mondeling, op papier en op geluidsdrager. Met deze doelen (preservatie, educatie, en de liefde voor het Nederlandse chazzanoet voort te kunnen zetten) voor ogen zijn circa veertig jaar oude opnamen van de Rotterdamse chazzan Max Seijffers in eerste instantie op twee CD’s samengebracht en nu voor € 10,– op datastick verkrijgbaar. Dank gaat uit naar drs. J.I. Cohen voor het ter beschikking stellen van de opnamen. Voor hem nam chazzan Seijffers in de jaren ’60 deze selectie op.
De melodieën zijn terug te vinden in het manuscript Kol Jehoeda. De chazzaniem Vleeschhouwer (drie generaties), Seijffers, L. Slagter (voor de oorlog onder meer dirigent van het Rotterdamse sjoelkoor en voorganger te Apeldoorn, na de oorlog onder meer chazzan te Enschede en Arnhem) en M. en S. Elzas brachten dat chazzanoet ten gehore gebracht op vele plaatsen buiten Amsterdam: Groningen, Rotterdam, Deventer, Nijmegen, Apeldoorn, Enschede, Arnhem en Den Haag. Waarmee de melodieën op deze dubbel-cd tot Nederlands chazzanoet kunnen worden bestempeld, meer dan er een slechts plaatselijk karakter aan te geven.
Juda Izak Vleeschhouwer (1839-1913) fungeerde eerst in Zaltbommel en Nijmegen en van 1877 tot 1909 als oppervoorzanger te Groningen. Diens tweede chazzan in Groningen, Benjamin M. Stern, heeft met de vervaardiging van het boek Kol Jehoeda (de stem van Juda) een indrukwekkende verzameling Nederlands chazzanoet nagelaten. Chazzanoet dat rond de 19e – 20e eeuwwisseling in Nederland in zwang was en gedurende de gehele twintigste eeuw was te horen in de Nederlandse synagogen. Stern, naast voorzanger tevens koordirigent, sofeer (schrijver van o.a. Torarollen) en godsdienstonderwijzer, bewees latere generaties een uitzonderlijke dienst door in een tijdsbestek van veertien jaar op minutieuze wijze het chazzanoet zoals hij dat uit de mond van Vleeschhouwer had gehoord in notenschrift te noteren.
Hartog Beem schreef over Vleeschhouwer in De Verdwenen Mediene: “Als men u in een niggen-minded milieu de vraag stelde: kent u die? dan werden de sluizen automatisch geopend. De aspirant-medewerkers konden nauwelijks hun beurt afwachten. Kent u die? Het had weinig zin om ja te zeggen. Slechts enige maten en u werd zonder genade tot stilstand gebracht. ’Nee, zo is hij niet. … Nee, ik heb hem zelf van Vleeschhouwer gehoord en die begon zo…’.”
De melodieën op deze cd’s zijn afwijkend van het Amsterdamse chazzanoet. Het chazzanoet van Vleeschhouwer is overwegend majeur. Melodieën voor voorgeschreven gelegenheden verschillen van hun Amsterdamse equivalenten voor die tijdstippen.
De voorbeelden van afwijkingen tussen Amsterdams chazzanoet en het op deze cd’s gepresenteerde zijn legio: de melodie voor Lecha dodie in de omer en in de drie weken en de melodieën voor het Rosj Chodesj-bensjen (Jechadesjehoe) waarin bijvoorbeeld voor de maand menachem-aw pas in de laatste woorden de melodie zich naar de traditionele Teracheem Tsion-wijs buigt van de treur- en vastendag Tisja be’Aw. De elloel-melodie voor Jechadesjehoe verwijst op meer subtiele wijze dan zijn Amsterdamse evenknie naar de naderende feestdagen, in plaats van sec de feestmelodie voor Aniem zemierot en Lecha dodie te kopiëren. De melodie voor Lecha dodie voor sjabbat Chazon kopieert niet uitsluitend de Teracheem Tsion-melodie maar geeft een fraaie uitwerking voor de coupletten. Het refrein hanteert in de eerste helft wel de wijze van Teracheem Tsion.
De melodie van Lecha dodie voor sjabbat Chanoeka heeft slechts aan het begin een verwijzing naar het Chanoekalied Maoz tsoer, om dan een eigen weg te gaan, in plaats het patroon van Maoz tsoer en Sjnee zetiem te volgen.
Ahawat Olam is verkrijgbaar voor € 10 + verzendkosten.
Bestellen kan via deze link.