Rabbijn Shimon Evers 7-12-2023
De Talmoed leert ons: “Nadat de Grieken de tempel zijn binnengedrongen, hebben ze alle oliën verontreinigd.” Met andere woorden de Grieken hebben de moeite genomen om alle kruikjes olie, die in het tempelcomplex lagen opgeslagen, te nemen te openen en zodoende te verontreinigen. Dit vereist nadere toelichting. Als de Grieken wilden voorkomen dat we de menora nog zouden aansteken, dan hadden ze heel simpel alle olie kunnen vernietigen in plaats van de olie ‘slechts’ te verontreinigen?!
Vanuit de halaga – de joodse wet gezien, wordt de vraag nog sterker; indien onreinheid de hele gemeenschap treft dan wordt het bezwaar van onreinheid opgeheven. Met andere woorden, de joden hadden deze olie kunnen gebruiken om de menora aan te steken. Toch wilden ze dat niet en bleven ze zoeken naar een kruikje dat nog niet aangetast was?!
Shemen – olie staat voor wijsheid.
De Talmoed linkt olijfolie aan wijsheid. De wijsheid van het Joodse volk ligt in de Torah. Een Torah die wij al eeuwen en eeuwen bestuderen en waar hele bibliotheken over vol geschreven zijn. In de Torah zit echter veel meer dan alleen het element ‘wijsheid’. De Torah is G’ddelijke wijsheid. Dat element wilden de Grieken eruit halen. Ze hadden geen bezwaar tegen het leren en analyseren van de wijsheid van de Torah, maar laat G’d erbuiten.
Dat is de reden dat ze de oliën verontreinigden. Olie die voor wijsheid staat, maar zonder dat G’ddelijk element. En dat is ook de reden dat de Joden - nadat ze de tempel heroverd hadden – geen gebruik wilden maken van de aanwezige olie, maar naarstig bleven zoeken naar een kruikje reine olie. Voor ons is de Torah G’ddelijke wijsheid en voor dat G’ddelijke element van de Torah hebben de Joden gestreden. Zo zeggen we het ook in de toegevoegde gebeden op Chanoeka: “De Grieken wilden ons Uw Torah laten vergeten.” Leer Torah, maar laat Hashem erbuiten! Dit verklaart ook dat het wonder van het kruikje olie het meest centraal staat in de viering van Chanoeka. Door de menora aan te steken laten we onze verbondenheid met Hashem zien. Wij kiezen voor zuivere olie!
Uw wetten
Hetzelfde concept geldt ook voor het verbod van de Grieken op het doen van mitswot. (G’ddelijke opdrachten) Sommige mitswot kunnen we goed begrijpen en verklaren, maar sommige mitswot gaan ons verstand te boven. Alle mitswot hebben een grote gemeenschappelijke deler: ze zijn allen de wil van Hashem. Dat element wilden de Grieken eruit hebben, zoals we zien in de Chanoeka gebeden, “ze wilden de Joden de wetten van Uw wil laten overtreden”. Hun grote bezwaar tegen het doen van mitswot was, dat wij onze mitswot koppelen aan een Hoger doel, dat wij de mitswot beschouwen als de wil van Hashem. Door het doen van de mitswot laten wij onze verbondenheid met Hashem zien.
Chanoeka in deze dagen.
Juist nu, nu wij als Joods volk zo’n ongelooflijk moeilijke tijd doormaken is het van groot belang om onze verbondenheid met Hashem nog meer te sterken en nog meer uit te stralen. Moge Hashem geven dat al onze gebeden verhoord zullen worden en dat we spoedig - bimhera wejamenoe – kunnen zien hoe de echte menora met zuivere olie weer wordt aangestoken in sjalom in waarachtige vrede.
Reacties zijn uitgeschakeld voor deze post.